Op 28 december 2017 is het derde Landelijke Afvalbeheerplan (LAP3) in werking getreden. Wat is er gewijzigd ten opzichte van het vorige LAP en welke mogelijke gevolgen zijn er voor eerder verleende vergunningen?
Gemeenten en provincies (het bevoegde gezag) hebben de verplichting om binnen een jaar na inwerkingtreding van het LAP 3 te toetsen of (eerder) verleende omgevingsvergunningen (betrekking hebbende op acceptatie en verwerking van afvalstoffen) voldoen aan de toetsingskaders van dit nieuwe LAP. Hieronder gaan we eerst in op het nieuwe Landelijke Afvalbeheerplan en vervolgens op de mogelijke gevolgen voor vergunningen.
Afvalbeheerplan
De overheid is verplicht ten minste eenmaal in de zes jaar een afvalbeheerplan vast te stellen. In dit plan wordt het afvalstoffenbeleid ter uitvoering van de Wet milieubeheer voor de geldigheidsperiode van het plan beschreven. Voor zover mogelijk wordt ook vooruit gekeken naar de daarop volgende periode van zes jaar. Het nieuwe LAP beslaat daarom de periode 2017-2023, met een doorkijk tot 2029. Vandaar de naam Landelijk afvalbeheerplan 2017-2029, of afgekort LAP3.
Dit nieuwe LAP levert, voor zover mogelijk, een bijdrage aan de transitie naar een circulaire economie en heeft als ondertitel 'Slimmer omgaan met grondstoffen'. Op verschillende onderdelen komt dit thema terug in het LAP. De belangrijkste om hier te vermelden is dat een onderscheid in verschillende vormen van recycling wordt geïntroduceerd die is toegevoegd aan de afvalhiërarchie (zie hieronder). De verschillende vormen van recycling zijn aangeduid als c1, c2 en c3.
Afvalhiërarchie
| a. | Preventie |
| b. | voorbereiding voor hergebruik; |
| c1. | recycling van het oorspronkelijke functionele materiaal in een gelijke of vergelijkbare toepassing;
|
| c2. | recycling van het oorspronkelijke functionele materiaal in een niet gelijke of vergelijkbare toepassing;
|
| c3. | chemische recycling;
|
| d. | andere nuttige toepassing, waaronder energieterugwinning;
|
| e1. | verbranden als vorm van verwijdering;
|
| e2. | storten of lozen.
|
Daarnaast introduceert LAP3 het begrip voorkeursrecycling met als doel hoogwaardige recycling te stimuleren en laagwaardigere vormen van recycling tegen te houden. Voorkeursrecycling is een vorm die in het algemeen valt onder c1, c2 of c3 (of een combinatie daarvan), maar die in het betreffende sectorplan expliciet als voorkeursrecycling is aangemerkt.
De stappen b, c1 t/m c3 en d vallen samen onder 'nuttige toepassing' en e1 en e2 vallen samen onder 'verwijdering'.
Bij vergunningverlening aan bedrijven die activiteiten verrichten met afvalstoffen vormt het LAP het toetsingskader. Dit geldt voor zowel het algemene beleidskader dat onderdeel is van het LAP en meer specifiek de minimumstandaard van verwerking die is vastgelegd in sectorplannen voor specifieke (categorieën van) afvalstoffen. Deze minimumstandaard vindt haar basis in de afvalhiërarchie. Vergunningen voor verwerking van afvalstoffen worden (in principe) alleen verleend als de aangevraagde activiteit met afvalstoffen minstens even hoogwaardig is als de minimumstandaard. Hiermee wordt voorkomen dat afvalstoffen laagwaardiger worden verwerkt dan wenselijk is.
LAP3 bevat 80 sectorplannen. Per sectorplan wordt de afbakening van het sectorplan gegeven, als ook het verwerkingsbeleid (minimumstandaard).
Actualisatie vergunningen
Nu het LAP 3 op onderdelen is gewijzigd ten opzichte van het vorige LAP (LAP 2) ontstaat een situatie dat afvalverwerkende bedrijven die een vergunning hebben die is gebaseerd op LAP 2 (of het daarvoor geldende bestemmingsplan) en mogelijk niet meer voldoet aan de uitgangspunten (waaronder de minimumstandaard van verwerking) van het LAP 3.
Met de introductie van het nieuwe LAP is ook het besluit omgevingsrecht (Bor) gewijzigd. In artikel 5.10 van het Bor is voor het bevoegd gezag voor vergunningverlening een verplichting opgenomen om binnen een jaar na publicatie in de Staatscourant van een nieuw LAP of een wijziging van het LAP, allereerst na te gaan of de vergunning voldoet aan de minimale hoogwaardigheid van verwerking van afvalstoffen en, indien nodig, de vergunning(voorschriften) te actualiseren.
Het LAP3 is op 28 december 2017 gepubliceerd. Dit houdt in dat een bevoegd gezag voor 28 december 2018 moet nagaan of eerder verleende vergunningen, onder regime van een voorheen geldend afvalbeheerplan, nog voldoen aan het LAP 3 en of actualisatie van de voorschriften nodig is. Dit is een actie die het bevoegd gezag zelfstandig dient te doen. Het afvalverwerkend bedrijf hoeft daarin niets te doen. In het LAP3 zijn geen overgangstermijnen opgenomen op basis waarvan (langer) kan worden doorgewerkt op basis van de oude regels (vorig LAP).
Indien wijziging van de vergunningvoorschriften nodig is zal dit in principe plaatsvinden op basis van het ambtshalve wijzigen van de vergunning. Dit houdt in dat vergunninghouder (bedrijf) geen aanvraag hoeft in te dienen, maar dat het bevoegd gezag de vergunning zelfstandig (dus ambtshalve) wijzigt.
Voor de procedure voor een ambtshalve wijziging geldt dezelfde procedure als voor een vergunningaanvraag op grond van de Wabo. In veel gevallen zal dit de uitgebreide procedure zijn, met een proceduretermijn van 26 weken. Ook voor de ambtshalve wijzigingen gelden de gebruikelijke procedurele stappen zoals het publiceren van een ontwerpbeschikking die zes weken ter inzage ligt en het publiceren van een (definitieve) beschikking die dan ook zes weken ter inzage ligt. Naar aanleiding van deze besluiten geldt dat respectievelijk zienswijzen kunnen worden ingediend of beroep kan worden aangetekend.
Voor afvalverwerkende bedrijven die (geheel) vallen onder de werking van het Activiteitenbesluit (AB) geldt dat de nieuwe voorschriften pas gelden zodra de voorschriften (of algemene regels) uit het Activiteitenbesluit zijn gewijzigd. Het Activiteitenbesluit is (voor zover bekend) nog niet aangepast aan het LAP 3.
Meer informatie?
Heeft u naar aanleiding van dit bericht nog vragen, bijvoorbeeld of het LAP3 en/of de wijziging in sectorplannen, gevolgen heeft voor uw vergunning(en) dan zijn wij u daarbij graag van dienst. Ook met eventuele andere vragen over afvalstoffenregels kunt u bij ons terecht.
Voor het LAP3 bestaat ook een
website waar u een en ander kunt nalezen.
Hier vindt u bijvoorbeeld alle documenten van het LAP3, waaronder ook de sectorplannen.
