De afgelopen jaren is stikstofdepositie op natuurgebieden een hot item. Leidde dat in eerste instantie vooral tot problemen bij de vergunningverlening aan agrarische bedrijven, tegenwoordig lopen ook industriële bedrijven en bedrijven in de afvalbranche hier tegenaan.
Verstrekkende gevolgen
De stikstofbelasting is op sommige natuurgebieden zo groot, dat niet kan worden uitgesloten dat dit significante gevolgen heeft voor de natuurlijke habitats. En dat kan verstrekkende gevolgen hebben. De Natuurbeschermingwet 1998 is hier namelijk heel duidelijk over. In dat geval is er geen enkele ruimte meer voor nieuwe ontwikkelingen die de depositie van stikstof doen toenemen. Kort gezegd: voor nieuwe activiteiten wordt geen vergunning meer verleend. Daarnaast kunnen zelfs bestaande activiteiten (waarvoor niet eerder een Nbw-vergunning is verleend) in het gedrang komen.
Economische ontwikkeling en Natura 2000-gebieden
De laatste jaren is dit aanleiding geweest voor veel juridische, maar ook maatschappelijke discussies. Als oplossing is op 1 juli 2015 de "Programmatische Aanpak Stikstof" (PAS) ingevoerd. Doel van dit programma is om een vermindering van de stikstofbelasting te realiseren voor stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. De PAS bevat maatregelen die leiden tot een afname van de stikstofdepositie en een versterking van de natuurwaarden. Deze maatregelen hangen samen met de trendmatige daling van de stikstofdepositie als gevolg van vaststaand beleid. Hierdoor is er ook ruimte voor economische ontwikkelingen die stikstofdepositie veroorzaken, de zogenoemde "ontwikkelingsruimte". De
ontwikkelingsruimte die per natuurgebied beschikbaar is niet publiek bekend,
maar enkel bij het bevoegd gezag / beheerder voor het desbetreffende natuurgebied. (Zie voor meer achtergrondinformatie www.pas.nature2000.nl)
Wel of geen vergunning voor nieuwe activiteiten
De PAS maakt onderscheid tussen nieuwe en bestaande bedrijfsactiviteiten. Voor nieuwe bedrijfsactiviteiten moet er een melding worden gedaan of een vergunning worden aangevraagd. Dit is afhankelijk van de stikstofdepositie:
| Stikstofdepositie | Melding of vergunning |
< 0,05 mol/hectare/jaar
| Geen |
| 0,05 mol/hectare – 1 mol/hectare/jaar | Melding |
| > 1 mol/hectare/jaar | Vergunning |
Wanneer voor een natuurgebied 95%
van de beschikbare ontwikkelingsruimte is opgebruikt / vergeven dan geldt dan
op dat moment de grenswaarde voor vergunningverlening wordt verlaagd naar 0,05
mol/hectare/jaar.
Om de stikstofdepositie te bepalen en te registeren (melden of vergunningplicht) moet gebruik worden gemaakt van het online rekenprogramma AERIUS.
De PAS en bestaande activiteiten
In onze adviespraktijk hebben we vooral te maken met bestaande situaties. Denk bijvoorbeeld aan een afvalbedrijf dat wel beschikt over een omgevingsvergunning (Milieu), maar in het verleden geen vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet 1998 heeft aangevraagd. Met de invoering van PAS zijn dat soort situaties eenvoudiger geworden. Het uitgangspunt is namelijk dat de stikstofdepositie van bestaande en 'milieuvergunde' activiteiten is inbegrepen
in de passende beoordeling die is uitgevoerd in het kader van de vaststelling
van de PAS.
De initiatiefnemer moet aantonen wat de hoogste feitelijke stikstofdepositie was als gevolg van zijn bestaande activiteit in de jaren 2012 tot en met 2014. Voor industriële bedrijven kan men bijvoorbeeld gebruik maken van (milieu)jaarverslagen. Ook kunnen provincies bepalen dat zij aanvullende informatie vragen waarmee een initiatiefnemer zijn bestaande activiteit kan aantonen.
Wanneer is er actie nodig?
Zolang er geen wijziging of uitbreiding is die de grenswaarde van 0,05 overschrijdt, hoef je als bedrijf geen actie te ondernemen. In PAS-termen: hiervoor is geen ontwikkelingsruimte nodig. Kom je door een wijziging of uitbreiding boven de 0,05 dan zal een Nbw-vergunning moeten worden verleend voor de gehele bedrijfsvoering na de wijziging of uitbreiding. Het beroep op de ontwikkelingsruimte hoeft echter alleen voor de toename van de stikstofdepositie te worden gedaan. Per provincie kunnen er overigens nog specifieke regels gelden.
De PAS als oplossing
De laatste jaren heerst het gevoel dat Nederland 'op slot' zit door de strenge eisen rond stikstofdepositie. De PAS moet hiervoor de oplossing zijn. Dat neemt niet weg dat er nog steeds vele vragen zijn die de komende tijd nog tot de nodige discussies zullen leiden.
Wat betekent de PAS nu concreet voor u als industrieel bedrijf?
- Is er sprake van een bestaande situatie? Dan is het van belang om in beeld te brengen wat de 'vergunde' situatie is en wat de laatste jaren de daadwerkelijke situatie was. Zit daar een fors verschil in, dan kan het raadzaam zijn om actie te ondernemen. Dat geldt zeker als u op korte termijn uitbreidingsplannen heeft.
- Om gericht te kunnen vaststellen welke actie verstandig is, moet u als eerste de stikstofdepositie in beeld brengen (in de bestaande, vergunde en mogelijk toekomstige situatie). Wacht daar niet te lang mee, want de beschikbaarheid van de ontwikkelingsruimte voor extra stikstofdepositie op natuurgebieden is beperkt.
Uiteraard moeten de exacte consequenties per geval bepaald moeten worden. Onze adviseurs kunnen hier ondersteuning bij bieden. Neem voor meer informatie of een afspraak gerust contact met ons op.
